Zeven milieuverenigingen roepen op tot aanpassingen aan het Stikstofdecreet

Het INBO-rapport dat de Vlaamse kritische depositiewaarden (KDW) actualiseert, werd vrijgegeven. De KDW is de drempel waarboven bijkomende stikstofdepositie het natuurgebied aantast. Uit dit rapport blijkt dat voor 42 van de 75 habitattypes de KDW verlaagt en deze voor 2 types stijgt. Een lagere KDW betekent dat er wetenschappelijk is vastgesteld dat minder stikstof mag neerdalen op een gebied dan eerst ingeschat. Het gaat over 30.000 hectare bos en 8.500 hectare heidegebieden. Deze aanscherping van de KDW’s toont dat de stikstofuitdaging een stuk groter is dan gedacht. Dryade, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace België, BOS+, Vogelbescherming Vlaanderen, Limburgse Milieukoepel en West-Vlaamse Milieufederatie roepen de Vlaamse Overheid op tot een aanpassing van het Stikstofdecreet en de rekentools en het grondig bekijken van de consequenties.

De milieuverenigingen roepen de Vlaamse regering op om de bevindingen uit het rapport in beleid te vertalen. Aangezien de stikstofuitdaging een stuk groter blijkt, resulteert dit in een aanpassing van het Stikstofdecreet en een actualisatie van de bijbehorende rekentools die gebruikt worden in de vergunningverlening. In tussentijd moet grondig bekeken worden welke gevolgen dit heeft. Het doel moet zijn om een rechtszekere vergunningverlening te garanderen en de natuurgebieden op de lange termijn effectief te beschermen

De KDW’s zijn drempelwaarden die aangeven hoeveel stikstof onze natuur aankan. Voor de meeste Vlaamse natuur worden vandaag de KDW’s overschreden. Volgens het rapport van het Instituut voor Natuur- en Bosbouwonderzoek (INBO) moet de KDW van 42 van de 75 (sub)habitats naar beneden bijgesteld worden en van 2 ervan stijgt de KDW. Hoe lager de KDW hoe gevoeliger de natuur voor stikstof. Deze aanpassingen situeren zich in een bandbreedte van -12 tot +5 kg stikstof per jaar per hectare. Dit vertaalt zich in 30.000 hectare bos en 8.500 hectare heidegebied.

Het INBO-rapport dateert van eind augustus, maar werd nu pas vrijgegeven. Het bouwt voort op de tienjaarlijkse herziening door een expertencommissie in de schoot van de United Nations Economic Commission for Europe. Die expertencommissie concludeerde eind 2022 al dat een aanscherping van de KDW’s zich opdrong.

“In Nederland traden de nieuwe KDW’s in oktober 2023 in voege maar Vlaanderen talmde. De nieuwe KDW’s werden niet meegenomen bij de opmaak van het Stikstofdecreet en de herziening ervan werd over de verkiezingen getild. Bij de vorming van de Vlaamse regering in september werden de bevindingen van het INBO genegeerd”, stelt Dries Verhaeghe van Dryade.

“Samen met Dryade schreven we de Vlaamse regering in november 2023 aan over de herziening van de KDW’s en stelden we dat het getreuzel zou leiden tot rechtsonzekerheid bij de vergunningverlening. De Vlaamse regering gaf hier echter geen gehoor aan en bleef vergunnen op basis van de achterhaalde KDW’s”, stelt Ineke Maes, beleidsexpert landbouw van Bond Beter Leefmilieu. De hernieuwing van de vergunning voor Brussels Airport, de vergunning voor INEOS Project One en de verbreding van de Brusselse ring zijn maar enkele van de dossiers waarbij de vernietiging werd gevraagd op basis van achterhaalde KDW’s. Bovendien trokken BBL, Greenpeace en Dryade naar het Grondwettelijk Hof tegen het Stikstofdecreet. Ze argumenteerden dat de juridische basis van het decreet wankel is omdat het gebaseerd is op achterhaalde cijfers.