Ga door met een versterkt stikstofakkoord

Het openbaar onderzoek van de veelbesproken stikstofaanpak is afgerond. De natuur- en milieuverenigingen formuleerden oplossingen om een toekomstperspectief te creëren voor landbouwer, natuur én volksgezondheid. Het akkoord is alvast een stap in de goede richting, maar er zijn stevige verbeteringen nodig.

Verschillende milieu- en natuurorganisaties dienden een bezwaarschrift in, elk vertrekkend van hun eigen expertise. Zo formuleerde BOS+ aanbevelingen voor de bescherming van bossen, en ontleedde de West-Vlaamse Milieufederatie de lokale impact van het stikstofakkoord. Rode draad door de verschillende bezwaren is dat de natuur- en milieuverenigingen verder willen met het huidige akkoord. Het akkoord nu opblazen zou zeker een stap achteruit betekenen, klinkt het. Onder andere de aandacht voor natuurherstel wordt geapprecieerd, al dient deze nog breder en integraler bekeken te worden zodat álle natuur naar waarde geschat wordt, en niet enkel het kleine percentage beschermde natuurgebieden.

Neem beslist en gepland beleid in rekening

Toch zijn fikse aanpassingen noodzakelijk. Zo ontbreekt momenteel een integrale aanpak: de problemen met water, bodem en lucht moeten samen aangepakt worden, anders dreigen landbouwers volgend jaar alweer voor een voldongen feit te staan, bijvoorbeeld omwille van de slechte waterkwaliteit. De afstand tot tal van milieu en -klimaatdoelstellingen is in Vlaanderen immers ontzettend groot: 94% van onze waterlopen is van slechte kwaliteit, hoewel Europa verwacht dat al onze waterlopen tegen 2027 een goede waterkwaliteit kennen. Tussen 2005 en 2019 steeg de uitstoot van broeikasgassen in de landbouwsector, hoewel Vlaanderen zich zou moeten engageren tot een daling van -55% tegen 2030. De stikstofcrisis integraal aanpakken is bijgevolg strikt noodzakelijk om onze andere klimaat- en biodiversiteitsuitdagingen het hoofd te bieden.

Vertrouw niet blind op technische maatregelen

De enge focus op technische maatregelen is ook een belangrijk bezwaar van de natuur- en milieuverenigingen. Deze maatregelen leveren niet de reductie op die ze beloven, en kunnen zelfs bijdragen aan de verhoging van andere vormen van milieudruk.

Een voorbeeld: biologische luchtwassers verbruiken tot 1260 liter water per kg afgevangen ammoniak. Deze gigantische nood aan waterverbruik leidt maar al te vaak tot extra grondwaterwinningen met een erg negatieve impact op nabijgelegen natuur als gevolg. Ironisch genoeg is het net om die nabijgelegen natuur te beschermen dat men de luchtwassers installeert. Conclusie: de problematiek wordt verschoven van stikstof teveel naar watertekort. De natuur is niet geholpen en de landbouwer doet een dure en zinloze investering.

Dan is ondersteuning van landbouwers zodat ze kunnen evolueren naar een meer grondgebonden veeteelt (met minder dieren op stal) een veel zinvollere maatregel om op lange termijn de hele milieudruk te verlagen.

Kans voor toekomstperspectief landbouwsector

Maximaal inzetten op integrale, brongerichte maatregelen die verschillende problematieken gelijktijdig aanpakken: alleen dat kan leiden tot een langetermijnplan voor onze landbouw. De stikstofaanpak is op die manier een kans om het landbouwsysteem klaar te maken voor de toekomst: met méér landbouwers, en een billijke financiële tegemoetkoming voor de belangrijke inspanningen van de sector voor klimaat, biodiversiteit en maatschappij. Dat zal jonge boeren weer een toekomstperspectief geven.

Persbericht van Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, Dryade, Greenpeace, Limburgse Milieukoepel & West-Vlaamse milieufederatie - 17/6/2022