Verjagen nietsvermoedende fietstoeristen straks Europees beschermde vleermuizen?

Provincie Limburg blijft actief werken aan haar reputatie als fietsparadijs. Zowel de functionele (snelle) fietsverbindingen als de recreatieve (belevings)routes worden nog regelmatig uitgebreid.
Tot daar het goede nieuws, want als milieubeweging waken we erover dat onvervangbare natuurwaarden niet gehypothekeerd worden. Rust en natuur zijn belangrijke troeven voor het toerisme in Limburg. Maar helaas kan het (massa)toerisme deze troeven ernstig schade toebrengen.

Zullen vleermuizen blijven hangen, verhuizen of verdwijnen?

'Fietsen onder de grond' stond al langer op de planning. Momenteel loopt er een aanvraag om Groeve Mathus in Kanne (Riemst) te gebruiken voor de nieuwe belevingsroute. 

Groeve Mathus is in de eerste plaats natuurgebied bovengronds en, volgens het S-IHD (soorten instandhoudingsdoelstellingen) rapport Caestert, een van de belangrijke overwinteringshabitats voor vleermuizen ondergronds.
De Habitatnaam op de biologische waarderingskaart en volgens het S-IHD rapport luidt: ‘niet voor publiek opengestelde grotten’.

Vleermuizen zijn een Europees beschermde soort. Als hun winterrustplaats en tevens paarplaats verstoord wordt, is dat een ernstig probleem. 

Zullen de vleermuizen naar diepere gangen trekken voor hun winterslaap, of verdwijnen ze?
Zullen ze de mensen aan de ingang van hun paarplaats negeren of willen ze hier niet meer voor nageslacht zorgen?
Verhuizen ze dan of verdwijnen ze voorgoed?

“We zullen dit monitoren”, voldoet hoegenaamd niet als antwoord op deze vraag. In deze juridische context moet je kunnen verzekeren dat de aanwezige vleermuizen niet verdwijnen door toedoen van fietstoeristen die zeker niet de bedoeling hebben om deze gevleugelde zoogdieren te verdrijven uit hun vaste stek.

Is dat wel veilig?

Los van de fietsroute, die ongetwijfeld erg spannend zal zijn met al die bochten en weinig licht, zullen enkele gangen ook opengesteld worden voor voetgangers, mountainbikers en rolstoelgebruikers. 

Deze gangen zullen niet voorzien worden van een aangelegd fietspad, maar worden ‘gelaten zoals ze zijn’. Dat zal conflicten en ongevallen veroorzaken. 

En naast de avontuurlijke bezoeker zullen ook mensen met andere bedoelingen aangetrokken worden.

Wie gaat dat controleren?

Om de vleermuizen niet te verstoren en de veiligheid te garanderen zal de ondergrondse route afgesloten worden tussen zonsondergang en zonsopgang. 

Dat is niet voldoende, want vleermuizen vliegen tijdens de paarperiode de groeve in en uit, van een uur voor zonsondergang tot een uur na zonsopgang (globaal genomen). 

Het is ook nog niet duidelijk hoe men dit zal handhaven. Een afsluiting, met bijvoorbeeld een slagboom en hoge muren werd eerder al verworpen: “Niet mooi, doet afbreuk aan de belevingswaarde.”

Fietsen in natuurgebieden moet kunnen, als er gegarandeerd kan worden dat de natuurwaarden niet geschaad worden.

In de realiteit is de vleermuis, en diens woonplaats, wettelijk beschermd. De toerist en diens beleving niet. Toerisme en natuur, het blijft een delicaat evenwicht.

Beeld: Pixabay

#ruimtelijkeordening