BeeGreen, een omstreden houtverbrandingsinstallatie

Bij onze Franstalige landgenoten wordt op het terrein van cementgigant CBR in Visé, een omstreden houtverbrandingsinstallatie voor opwekking van zijn elektriciteit gepland. Deze installatie bevindt zich vlak bij het internationaal gewaardeerde natuurreservaat van de Sint-Pietersberg, dat zich uitstrekt van Wallonië, over Vlaanderen, naar Nederland. De rookpluim van deze oven kan effecten veroorzaken tot in Vlaanderen en zelfs tot ver over de grens in de Nederlandse gemeenten Maastricht en Eijsden.

Historiek

Begin 2022 verleende de stad Visé een vergunning voor dit project, waarop verschillende instanties, waaronder ook de Limburgse Milieukoepel, in beroep gingen. De Waalse ministers hadden oor voor de aangevoerde argumenten en vernietigden prompt de vergunning. Het bedrijf liet het hier niet bij en tekende beroep aan tegen deze vernietiging bij de Raad van State, waar het op grond van zijn aangebrachte argumenten gelijk kreeg. Hierop heeft de Waalse regering geen antwoord geformuleerd, waardoor de oorspronkelijke vergunning terug haar geldigheid verkreeg. Voor de beroepsindieners van destijds rest dus enkel nog een juridische procedure bij de Raad van State.

BeeGreenwashing

Het opwekken van elektriciteit door het verbranden van afvalhout klasse B tracht men hier te verkopen als een groen project. Hout is toch de hernieuwbare grondstof bij uitstek? Toch blijken er heel wat tekortkomingen te zijn in dit project.

De brandstof

Als grondstof blijkt het bedrijf gebruik te willen maken van klasse B-hout uit de containerparken in België. Dat is geen zuiver hout, maar kan geverfd of verlijmd hout zijn van bijvoorbeeld meubels. Alleen blijkt deze classificatie in Wallonië niet te bestaan en Vlaanderen geeft aan dat het heel moeilijk zal zijn om er zeker van te zijn dat er geen Klasse C-hout (verontreinigd, gevaarlijk) bij de aangeleverde vrachten zal tussen zitten. Integendeel, dit is bijna niet uit te sluiten en een vrachtcontrole van elke aangeleverde vracht is niet eens voorzien in de vergunning. Ook de gevraagde hoeveelheid blijkt moeilijk te garanderen.

Efficiëntie

De beoogde rendementen van deze verbrandingsinstallatie is naar hedendaagse normen belachelijk laag. Er zou hooguit 45% gehaald worden. Dit is niet meer dan elektriciteitscentrales van de jaren ‘80 van vorige eeuw. Deze efficiëntie zou verhoogd kunnen worden wanneer het aanliggende bedrijf Imerys gebruik zou kunnen maken van het geproduceerde warm water en door de uitvoering van het Innovafeed-project. Er is geen enkele garantie of een van beide of beide projecten überhaupt doorgaan. Deze rendementen steunen dus op een aanname, maar zijn bij ons weten tot nu toe niet zeker.

Luchtverontreiniging

De vervuilende emissies van de fabriek zullen grote gevolgen hebben voor de gezondheid van ongeveer 3.000 inwoners in de directe omgeving en ongeveer 500.000 mensen in een groter gebied.

De uitstoot van (ultra)fijnstof, NO_x, CO₂, CO, SO₂, dioxines en zware niveaus liggen weliswaar onder de voorgeschreven normen. Pieken in concentratie en schommelingen in ruimte en tijd, als gevolg van weersomstandigheden, kunnen zo'n impact hebben dat de normen regelmatig zullen worden overschreden wat betekent dat emissies volgens de voorgeschreven normen ontegenzeggelijk schade zouden toebrengen aan de volksgezondheid.

De CBR-cementcentrale en de beoogde centrale liggen dicht bij de Nederlands-Belgische grens. Doordat de windrichting voornamelijk uit het zuidwesten waait, zal een groot deel van de emissies in Nederland terecht komen. Daarom hebben in juni 2021 ruim 40 hoogleraren van Universiteit Maastricht hun bezorgdheid geuit over de schade aan natuur, milieu en risico's voor de volksgezondheid.

Flirten met de bovengrens

De geplande installatie flirt met de bovengrens van de opgelegde uitstootnormen. Uit de ervaring die de Limburgse Milieukoepel opdeed met de emissies van de Bionerga-afvaloven in Houthalen, eigendom van onder meer Limnet, blijkt afvalverbranding ver onder de gemiddelde uitstootnormen, met behulp van de Best Beschikbare Technieken (BBT’s) mogelijk. Deze operator is in staat is om elke minuut een meting van de emissies uit te voeren waarvan de resultaten regelmatig gerapporteerd worden aan de bevoegde instanties en aan een comité van toezicht. Omdat de fabriek van BeeGreen Wallonia enkel hout zou verbranden, zou ze met de best mogelijke technieken veel lagere emissies kunnen realiseren dan hier vooropgesteld worden. De metingen worden in de vergunning tot een minimum beperkt en bieden geen enkele degelijke garantie naar de volksgezondheid toe. Integendeel! Een continue meting is een absolute vereiste op een verbrandingsinstallatie van deze omvang.

Stikstofuitstoot en de omringende Natura2000-sites

Zoals in de inleiding al vermeld, ligt de projectsite aangrenzend aan het Natura2000-gebied van de Sint-Pietersberg dat zich uitstrekt over Wallonië, Vlaanderen en Nederland. Het is dus een absolute must dat de stikstofimpact hier degelijk moet onderzocht worden. De studie die het bedrijf hiernaar uitvoerde is gebaseerd op het vroegere Vlaamse PAS dat intussen door het beroemde stikstofarrest door de Raad voor Vergunningsbetwistingen vernietigd werd. Hierdoor komt deze passende beoordeling, die moet uitmaken of de stikstofuitstoot al dan niet effect zal hebben op de aanwezige kwetsbare vegetaties van de Sint-Pietersberg, op de helling te staan aangezien de rechtsgrond ervan niet meer overeind staat.

Er is bovendien gegronde twijfel over de berekening van de effecten aan de Nederlandse kant doordat men geen rekening gehouden heeft met de hogere ligging van de Sint-Pietersberg. Bovendien is er gerekend met een Vlaams (niet meer geldend) rechtskader terwijl hier de Nederlands PAS-wetgeving, die veel strenger is, van toepassing is.

Inspraak over de grenzen

Door de grensoverschrijdende problematiek van deze vergunning dient het openbaar onderzoek zich ook over de grens te richten. In Nederland geeft men te kennen dat men onvoldoende geïnformeerd werd en dat de info eentalig Frans was. Over de grens ziet men dit als een schending van het verdrag van Aarhus dat iedereen een degelijk inspraakrecht waarborgt.

Consortium

Het is alom bekend dat de verbranding van fossiele brandstof grotendeels verantwoordelijk is voor de huidige klimaatproblemen. Nu nog een oven goedkeuren die flirt met de bovengrenzen van de uitstootnormen en met een zeer gebrekkig rendement is niet meer van deze tijd.

Het protest tegen de geplande installatie is daarom groot, zowel bij overheden in Vlaanderen en Nederland, als bij natuur- en milieuorganisaties. Vanuit de Natuur- en Milieubeschermingsverenigingen is er een uitgebreid consortium van belanghebbende verenigingen die gezamenlijk naar de Raad van State trekken. Hierin zitten onder meer:

• Défendons nos villages (Wallonië)
• Milieudefensie Maastricht (Nederland)
• Milieu front Eijsden (Nederland)
• Limburgse Milieukoepel (Hasselt, Vlaanderen)
• Natuurmonumenten (Nederland)
• Natuur en Milieufederatie Limburg (Nederland)
• 55 Verontruste Professoren, Universiteit van Maastricht (Nederland)
• Visons Demain – Ecolo Visé (Wallonië)
• Vzw Goed leven in de Jekervallei (Eben-Emael, Wallonië)
• Dryade (Vlaanderen)

De trekkers van de procedure komen telkens uit een van de getroffen gebieden. Wallonië zal vertegenwoordigd zijn door de vzw Goed leven in de Jekervallei. Voor Nederland trekken onze collega’s van de Natuur- en Milieufederatie Limburg de zaak, samen met Milieu front Eijsden. Wij als Limburgse Milieukoepel zullen onze Vlaamse belangen verdedigen.

Omdat een procedure voor de Raad van State veel geld kost, hebben we een gezamenlijke crowdfunding opgezet. Ook jij kan ons daarbij helpen! Help onze werking en doe een donatie op rekeningnummer
BE04 4500 4915 7131 van de Limburgse Milieukoepel vzw met als melding ‘Gift’. Hartelijk dank alvast!

Giften vanaf 40 euro (op jaarbasis) zijn fiscaal aftrekbaar.

#afval #klimaat #energie #ruimtelijkeordening

Beeld: MonikaP via Pixabay.com